بوطیقای اثر ادبی در رخداد پیشامتن، متن، و پسامتن

بوطیقا دانشی است که به ادبیّت اثر می‌‌پردازد؛ بنابراین بیش‌تر‌ به مقوله‌‌های مجرد مربوط می‌‌شود. البته این امر مسلم است که بوطیقا تنها از طریق ساختار اثر می‌‌تواند نحوۀ تحول و تکوین آن را تبیین نماید. اثر ادبی، در حوزۀ ساختار بوطیقایی‌‌اش، در سه رخداد پیشامتن، متن، و پسامتن شکل می‌‌گیرد. پس، تحت تأثیر فرایند نوشتار، بوطیقا، همواره در زمان گذشته، حال و آیندۀ خود، هم‌چون پدیده‌ای تجریدی و تجربی جریان دارد و، با توجه به عملکردش در خصوص تحلیل ساختار اثر ادبی، می‌‌تواند پاسخی بر پرسش محتوم چگونگی ارزش آن بیان کند؛ به همین دلیل، جایگاه ویژه‌‌ای در امر نقد آثار ادبی دارد. این مقاله می‌‌کوشد تا در این راستا، ضمن تشریح مفاهیم و نظریه‌‌های مرتبط با موضوع، به تحلیل حوزۀ بوطیقا در خلق اثر بپردازد. بدین‌‌ ترتیب، فرایند نوشتار را از آغاز نیت ژرف مؤلف در پیشامتن، و ،پس از آن، در گسترۀ فضامند متن و تبدیل آن به کتاب تا ادامۀ روند حیات تجریدی‌‌اش در غیاب مؤلف، کتاب، و ر‌هایی از خوانندۀ تأویل‌‌گر، بررسی نماید. در نهایت، ضمن تبیین حضور متافیزیک گونۀ فرایند، پارامترهای تعالی‌بخش پسامتنی را، تحلیل کند.